Corporaties en verduurzaming: zoek elkaar op !
Het onderwerp verduurzaming staat hoog op de agenda bij corporaties. Niet in de laatste plaats, omdat zij dat doen vanuit hun intrinsieke motivatie dat de klanten van hen in goede (dus ook qua energieprestaties duurzame) woningen moeten wonen. Ook het nieuwe regeerakkoord heeft aandacht voor verduurzaming. Zo wordt een beleidsprogramma verduurzaming opgesteld (samen met o.a. corporaties) en krijgen corporaties korting op de verhuurdersheffing als zij investeren in verduurzaming. Dat klinkt goed maar hoe regelen we dat nu? Hieronder volgt mijn visie op deze vraag.
Verduurzaming: hoe regel we dat?
Het is duidelijk dat het beter gaat met Nederland. De economie groeit en de meeste groepen huishoudens gaan er op vooruit. Er worden, met name door particuliere ontwikkelaars, weer veel nieuwe woningen gebouwd en in de steden neemt het aantal sociale (huur)woningen af. Op zich een trend die past bij een groeiende economie.
Maar er blijven veel groepen aangewezen op hulp bij hun huisvesting. Het betreft dan met name de doelgroep van corporaties: lagere inkomens, senioren met klein pensioen en mensen/gezinnen met een specifieke zorgvraag.
Ondanks dat er al heel veel door corporaties wordt gedaan is een groot aantal woningen nog niet zodanig aangepakt dat er sprake is van energiezuinige woningen of woningen die CO2 besparen doordat zij gebruik maken van duurzame energie. Ook de bewoners van deze woningen hebben recht op laten we zeggen ‘milieuvriendelijker’ woningen. Dat vergt aan de ene kant het beschikbaar krijgen en stellen van financiële middelen om investeringen te kunnen doen. Corporaties en andere investeerders zijn volop bezig met het zoeken hiernaar. Maar het vergt aan de andere kant ook van de bewoners een meewerkende houding. Op dit moment stranden nog vele initiatieven (van corporaties e.d.) op weerstand bij bewoners, omdat zij vaak niet ‘geloven’ in de voorgestelde energiebesparing, waardoor een eventuele beperkte huurverhoging niet kan doorgaan. En dan strandden soms mooie initiatieven.
Dit is op te lossen door gebruik te maken van een aantal middelen die ons ter beschikking staan.
- Voorlichting: zorg voor goede voorlichting en communicatie. Steek tijd in het opleiden van medewerkers en gebruik daar ook onafhankelijke partijen bij;
- Milieuvriendelijk kan niet gratis zijn. Het verduurzamen van onze woningen en het minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen gaat niet vanzelf en raakt ons allen. Het is dan ook zaak dat individuen zich afvragen wat/hoe dit hen gaat raken en welke middelen zij hiervoor over hebben.
- Gebruik goedkoop geld. Op dit moment is de rente historisch laag en kan er dus goedkoop geleend worden. Ook heeft de overheid forse subsidiebedragen in het vooruitzicht gesteld, Als dit geld wordt gestoken in verduurzaming worden de (jaarlijkse) kosten beperkt, is de terugverdientijd korter en wordt geïnvesteerd in waardeontwikkeling op termijn. Immers, een woning die goed verduurzaamd is, zal ook langer goed in de markt blijven liggen.
- Respecteer individuele keuzes. Het is en blijft zo dat de maakbaarheid van de samenleving beperkt is. Sommige mensen zullen bv. blijven kiezen voor hogere energierekening in combinatie met lagere huur. Bij stijgende energiekosten kiezen zij bv. eerder voor ‘een extra trui’ in plaats van betalen voor verduurzaming. Deze keuzes moeten we blijven respecteren. Overigens zou hierbij stimuleren van de woonlasten-gedachte in plaats van de “kale” huurlasten goed kunnen helpen. Rijk, Gemeenten en corporaties … pak dit op!
Op dit moment wordt door (vrijwel) alle corporaties, gemeentebestuurders etc. veel tijd gestoken in het nadenken over de oplossing van het duurzaamheidsvraagstuk. Dit vergt niet alleen tijd en geld. Nee, het vergt met name lef, creativiteit en innovatieve gedachten. Ik ben van mening dat we het vraagstuk met elkaar goed kunnen oppakken als we tijdig en serieus omgaan met innovaties in de markt (bv. de vele initiatieven op het terrein van de energiecoöperatie), maar ook de echte samenwerki ng zoeken. Ook corporaties met elkaar; dat verdient het duurzaamheidsvraagstuk! Dat laatste moet echt worden opgepakt en patijen moeten bereid zijn om traditionele gedachten los te laten bv. door de beschikbare mensen en middelen bij elkaar te brengen.
Standaardoplossingen zijn er niet. Maatwerk om dit voor elkaar te krijgen blijft natuurlijk nodig! Ik geef hier graag op een constructieve, creatieve en praktische wijze invulling aan samen met u en de betrokken belanghouders bij dit, uitdagend blijvende, beleidsveld.
Henk Gravesteijn